iOS 26 là phiên bản cập nhật lớn thứ 19 của hệ điều hành iPhone, được Apple công bố tại Hội nghị Nhà phát triển Toàn cầu (WWDC) vào ngày 09/06/2025. Đáng chú ý, Apple đã quyết định bỏ qua từ iOS 18 trực tiếp lên iOS 26 để thống nhất hệ thống đánh số với năm phát hành, tương tự như cách đánh số của ngành ô tô. Đây là bước tiến quan trọng với ngôn ngữ thiết kế hoàn toàn mới và khả năng AI được nâng cấp mạnh mẽ.
Định nghĩa và nguồn gốc
iOS 26 mang đến “thiết kế mới tuyệt đẹp, trải nghiệm thông minh và những cải tiến cho các ứng dụng mà người dùng dựa vào hàng ngày”. Hệ điều hành này đánh dấu cuộc cách mạng thiết kế lớn nhất của Apple kể từ iOS 7, với ngôn ngữ thiết kế mới có tên “Liquid Glass” (Thủy tinh Lỏng). Liquid Glass là vật liệu trong suốt mô phỏng các đặc tính quang học của thủy tinh thực, bao gồm khúc xạ và phản chiếu ánh sáng.
Việc chuyển từ iOS 18 sang iOS 26 thể hiện chính sách mới của Apple về việc thống nhất số phiên bản dựa trên năm phát hành. Điều này giúp đồng bộ tất cả hệ điều hành Apple như iPadOS 26, macOS 26, watchOS 26 cùng một con số, tạo sự nhất quán trong hệ sinh thái.
Phát triển và tiến hóa
Thiết kế mới được chế tác bằng Liquid Glass – một vật liệu trong suốt phản chiếu và khúc xạ môi trường xung quanh, tập trung hơn vào nội dung và mang lại sức sống mới cho các điều khiển, điều hướng, biểu tượng ứng dụng và widget. Gần như tất cả các thành phần giao diện đều được bo tròn hơn, với các yếu tố điều hướng và cài đặt được thiết kế để ẩn đi khi không cần thiết.
Các tính năng Apple Intelligence cũng được nâng cấp đáng kể. Live Translation (Dịch trực tiếp) hoạt động trong Messages, FaceTime và Phone, tự động dịch cả cuộc trò chuyện bằng văn bản và giọng nói nếu những người tham gia không nói cùng ngôn ngữ. Visual Intelligence cho ảnh chụp màn hình bao gồm các tính năng như Ask ChatGPT, Image Search và Add to Calendar.
Phiên bản beta đầu tiên của iOS 26 được phát hành vào ngày 09/06/2025 cho nhà phát triển, với bản cập nhật được phát hành lại vào ngày 13/06 cho dòng iPhone 15 và iPhone 16. Phiên bản chính thức dự kiến ra mắt vào tháng 09/2025.
Ứng dụng và tác động
Ứng dụng Phone giờ đây cung cấp bố cục thống nhất kết hợp Favorites, Recents và Voicemails ở một nơi. Call Screening xây dựng trên Live Voicemail và giúp loại bỏ gián đoạn bằng cách thu thập thông tin từ người gọi. Hold Assist thông báo cho người dùng khi có tư vấn viên trực tiếp.
Ứng dụng Apple Games mới cung cấp giao diện cho các trò chơi từ App Store và Apple Arcade, cũng như các tính năng xã hội của Game Center. Trong Apple Music, AutoMix sử dụng trí tuệ để chuyển đổi liền mạch từ bài hát này sang bài hát khác như DJ, sử dụng time stretching và beatmatching.
iOS 26 yêu cầu thiết bị có bộ xử lý Apple A13 Bionic trở lên, do đó không hỗ trợ iPhone XS, XS Max và XR. Các tính năng Apple Intelligence yêu cầu bộ xử lý Apple A17 Pro trở lên, có nghĩa là chỉ iPhone 15 Pro/Pro Max và tất cả mẫu iPhone 16 mới được hỗ trợ đầy đủ.
Ý nghĩa và tầm quan trọng
iOS 26 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược của Apple khi tích hợp sâu AI vào trải nghiệm người dùng. Craig Federighi, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách Kỹ thuật Phần mềm của Apple, chia sẻ: “iOS 26 tỏa sáng với thiết kế tuyệt đẹp và những cải tiến có ý nghĩa cho các tính năng người dùng dựa vào hàng ngày”.
Một khung Foundation Models mới mở ra quyền truy cập cho bất kỳ ứng dụng nào để khai thác trực tiếp mô hình nền tảng trên thiết bị. Apple tuyên bố rằng một ứng dụng Swift có thể triển khai framework này chỉ với ba dòng code, cho thấy tầm quan trọng của việc dân chủ hóa AI.
Với các tính năng bảo mật nâng cao như Recovery Assistant tự động khôi phục khi thiết bị không khởi động thành công và TLS 1.3 sử dụng trao đổi khóa dựa trên Quantum Security, iOS 26 thiết lập tiêu chuẩn mới cho bảo mật di động. Hệ điều hành này không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng mà còn định hình tương lai của việc tương tác giữa con người và công nghệ AI.
Việc hỗ trợ thêm các ngôn ngữ mới như tiếng Việt vào cuối năm 2025 cho thấy cam kết của Apple trong việc mở rộng khả năng tiếp cận toàn cầu của Apple Intelligence, hứa hẹn mang lại trải nghiệm AI bản địa cho người dùng Việt Nam.